Erfgoedplatform Heumen

Het erfgoedplatform Heumen is een initiatief om instellingen samen te brengen, die zich met het erfgoed in de ruimst mogelijke zin binnen de gemeente Heumen bezig houden.
Het erfgoedplatform wil aan de gemeente Heumen tonen hoe breed het erfgoed in de gemeente Heumen al gedragen wordt, zodat de gemeente samen met het platform het erfgoed in stand zal houden.
Bovendien wil het erfgoedplatform de rijkdom aan erfgoed in de gemeente Heumen onder de aandacht van een groot publiek brengen.

In 1980 zijn de dorpen Malden, Heumen, Overasselt en Nederasselt samengevoegd tot een nieuwe gemeente.
De naam werd ‘gemeente Heumen’, zo had Den Haag het beslist.
De samenvoeging was op zich niet onlogisch.
De vier dorpen waren weliswaar sinds mensenheugenis aparte gemeenschappen geweest, maar er waren zoveel raakpunten in geografie en geschiedenis, in maatschappijstructuur, religie en cultuur dat ze in feite ook een eeuwenoud gemeenschappelijk verleden hadden.

In cahier 3 DE CANON VAN HEUMEN uit onze Erfgoedreeks wordt dit ‘living apart together’ in beeld gebracht.
Het landschap, de adellijke kastelen en huizen, toneel van internationale conflicten, maar ook voetbalclubs en carnavalsverenigingen, vele aspecten hebben een plaats gekregen in de vijftig vensters die ruim zicht geven op het boeiende leven van dit zuidelijk stukje Rijk van Nijmegen.

Wandeling door het land van de Hoemannen

Op Paaszaterdag 30 maart 2024 kunt u onder begeleiding van een erfgoedgids een wandeling maken door het Vennengebied bij Overasselt. Het is hier dat de eeuwenoude sage van Walrick en de Hoemannen zich afspeelt met als middelpunt de Koortsboom en Walrickkapel.
De wandeling start om 8.30 met koffie en thee bij restaurant st. Walrick, (st. Walrickweg 5 in Overasselt) en heeft een lengte van ongeveer 8 kilometer. Naast de bijzondere natuur van de vennen, passeert de rijke geschiedenis van het gebied de revue met prehistorische grafheuvels, een Romeinse villa , de bewoning en ontginning bij de kloosterboerderijen. Natuurlijk zullen Walrick en de Hoemannen niet ontbreken.
De wandeling wordt georganiseerd door Nederasselt Gezond i.s.m. het Erfgoedplatform gemeente Heumen. Aanmelden kan via de mail info@nederasseltgezond. De deelname kosten bedragen €3,50. U kunt deze op dag zelf contant (gepast!) of met de pin betalen. Daarmee bent u ook verzekerd van een gratis kop koffie of thee voorafgaand aan de wandeling in het restaurant.
De wandeling kunt u combineren met het optreden van de Gregoriaanse koor ‘Schola Cantorem Karolus Magnus’. Bij de dageraad om 7.00 treedt dit koor op bij de Walrickkapel en koortsboom gekleed in monnikspij. Het optreden duurt tot ongeveer 8.00 en u hoeft zich hiervoor niet aan te melden. Aansluitend kunt u om 8.30 deelnemen aan de wandeling.
Meer informatie vindt u op karolus-magnus.nl.

450 jaar slag op de Mookerheide
Zaterdag 13 april 2024 - Vanaf 14.00 uur - Maaskade Mook

Maar weinig mensen zullen denken: het was in Heumen dat de Slag op de Mookerhei begon. Toch is dat waar. De Spaanse aanvoerders Sancho d’Avilla en Bernardino de Mendosa hebben de tijd genomen om in 1574 vanuit het machtige kasteel van Heumen het slagveld te verkennen, hun plannen te maken en een val op te zetten voor het huurlingenleger van de broers Lodewijk en Hendrik van Nassau. Daarom bijt Heumen het spits af in het herdenkingsweekeinde van 13 en 14 april aanstaande. Zaterdag 13 april, tussen 11.00 uur en 14.00 uur is de Protestantse kerk in het dorp even centrum van de wereld en de geschiedenis. In en rond het historische Sint Joriskerkje zijn de activiteiten voor de herdenking.
In het kerkje is een monument ter nagedachtenis aan de broers Lodewijk en Hendrik van Nassau die bij de Slag op de Mookerheide het leven lieten. Beiden zijn spoorloos verdwenen, waarschijnlijk verzwolgen door het moeras ten zuiden van Mook. Het is een cenotaaf, een leeg grafmonument. In 1891 is het door F.L.Stracke gemaakt. Geloof speelde bij plaatsing nog een belangrijke rol want het monument moest komen in de “meest naburige, trouw bezochte protestantse kerk”. Op de buitengevel is in 1939 een door Jacques Maris gemaakt herdenkingsmonument voor de Grenstroepen geplaatst.
Op het programma staat het St. Georgiusgilde. Dit eeuwenoude gilde is buiten met trommels en vaandels present. Binnen is het historische zilverwerk te zien. De schildjes van de koningsschutters hebben de eeuwen doorstaan en zijn nog altijd het trotse bezit van het Gilde. Al ver voor deze veldslag is het Gilde opgericht. Het fungeerde als een soort militie die voor orde, rust en veiligheid zorgde in de woelige tijd rond het begin van de zestiende eeuw. Na al die eeuwen speelt het gilde nog altijd een belangrijke rol in het dorp.
Ex-Nijmegenaar, tegenwoordig Enschedeer Hans Dom maakt op de zes snaren en de klankkast van zijn gitaar een muzikaal stripboek over de dagen voor en van de Slag op de Mookerhei. Hij schetst een (Spaans) muzikaal beeld van Heumen dat dan omgeven is door kampementen van het Spaanse leger van zo’n 4000 a 5000 man.
Vocal Group New Challenge uit Heumen verhoogt het historisch gevoel met gezang.

Al in 1200 stond op de plek van de huidige kerk een kapel die bij het kasteel van Heumen hoorde, gesticht door de Franse monniken van de abdij Valerie-sur-Somme. Zij hadden in Overasselt hun regionale hoofdzetel. De kapel groeide uit tot volwaardige kerk en kwam met de reformatie in handen van de protestanten. De naam bleef gehandhaafd, (Sint) Joriskerk.

Jan Paul Bevoort
Petra Thijssen

UITNODIGING (pdf document)

Open monumentendagen 2024

Op zaterdag 14 en zondag 15 september 2024 openen duizenden monumenten in Nederland weer gratis hun deuren voor het grote publiek tijdens de VriendenLoterij Open Monumentendag. Iedereen is van harte welkom om tijdens dit weekend een kijkje te nemen in de prachtige monumenten die zijn opengesteld. Er is in het hele land van alles te zien en te beleven, voor zowel jong als oud. Het thema in 2024 is ‘Routes, Netwerken en Verbindingen’, wat ruimte geeft aan ontelbare mogelijkheden voor creatieve programmeringen. Een veelbelovend vooruitzicht voor de mensen die in 2024 voornemens zijn op pad te gaan tijdens Open Monumentendag.
Ook het Erfgoedplatform Heumen sluit zich hierbij aan. Meer informatie volgt.

Geldprijs voor Open Monumentendag in Heumen

Het Erfgoedplatform Heumen heeft een geldbedrag van € 1.000,- ontvangen voor de organisatie van de lokale Open Monumentendag. De bijbehorende cheque werd op 18 juli jl. door Harald de Boer, directeur van stichting Nederland Monumentenland, onder toeziend oog van portefeuillehouder erfgoed, burgemeester Joerie Minses uitgereikt aan Annette Mengde, voorzitter Erfgoedplatform Heumen en Petra Thijssen, voorzitter van het Comité Open Monumenten Gemeente Heumen.

Burgemeester Minses heeft de prijs voor zijn gemeente gewonnen. Tijdens zijn bezoek aan het VNG Jaarcongres afgelopen juni in Groningen, deed hij mee met de beursactie van stichting Nederland Monumentenland. Deze stichting was aanwezig op de beursvloer van het VNG Jaarcongres om meer bewustwording rondom het belang van monumenten en De VriendenLoterij Open Monumentendag te creëren onder burgemeesters, wethouders, gemeentesecretarissen en griffiers.
“Monumenten zijn van onschatbare waarde. Ze geven een kijkje in het dagelijkse leven van onze voorouders en vormen de basis voor onze culturele identiteit en onze leefomgeving. Steun van een gemeente aan hun lokale Comité Open Monumentendag en daarmee openstelling van monumenten voor het grote publiek, is enorm belangrijk voor de waardering en het uiteindelijke behoud van monumenten”, aldus Harald de Boer van Nederland Monumentenland.

Onze gemeente bleek uiteindelijk de gelukkige winnaar van de beursactie. Burgemeester Minses: “Tijdens de beurs deed ik spontaan mee aan de actie wetende dat heel veel gemeenten mee zouden doen. Ik was dan ook blij verrast dat we hadden gewonnen! Ik vind het heel belangrijk dat het erfgoed dat onze gemeente rijk is bij een groot publiek onder de aandacht wordt gebracht. Open Monumentendag is daar een mooi middel voor. In onze gemeente is er een Comité actief, die hier al vele jaren invulling aangeeft. Het geldbedrag komt zeker goed terecht.”

De prijs wordt mogelijk gemaakt door stichting Nederland Monumentenland, de landelijke organisator van Open Monumentendag.

Petra Thijssen

Voorzitter Open Monumentendag Gemeente Heumen

De Vuurvogel Malden

Een van de doelstellingen van werkgroep ROOD van het Erfgoedplatform is te trachten beeldbepalende panden met een architectonische structuur en betekenis te behouden, zodat daarmee de geschiedenis voor ons dorp, waar helaas in het verleden al veel verdwenen is, herkenbaar blijft. Daarom pleitte de werkgroep voor het behoud en herontwikkeling van de school Vuurvogel I, Veldsingel 2 te Malden. De gemeente had het plan dit pand te laten slopen en daar appartementen te laten bouwen.
De Vuurvogel I is een uniek schoolgebouw en is ontworpen in 1977, een fraai voorbeeld van het structuralisme. Dit is een architectuurstroming uit de jaren 60 en 70, waarbij de fysieke structuur van een gebouw gebaseerd is op de sociale structuur. Van binnen is dat goed zichtbaar, geen lange gangen en vierkante lokalen maar groepsruimten als bloembladen om een krans van multifunctionele ruimten. Het hart is een ruimte voor allerlei activiteiten. Het was het eerste schoolgebouw in Nederland dat in volledige aansluiting op het Jenaplan-concept is neergezet. Daarmee is dit gebouw uniek voor Nederland en zonder twijfel een onderwijskundig en architecturaal monument. De school is beeldbepalend voor de wijk Maldensveld die als het ware om het pand heen is ontwikkeld. Sloop van dit pand zou onherstelbare schade aanrichten aan de structuur van de wijk. In de documentatie over de bouw van de nieuwe school werd aangegeven dat de architectuur van dit pand zo bijzonder was dat het behouden zou moeten en kunnen blijven. Voor gebruik als school was het pand niet meer geschikt maar als basis voor kleinere wooneenheden en zakelijke ruimtes was het zeer geschikt. De vorige gemeenteraad van Heumen had ingestemd met deze visie op het pand. De werkgroep ROOD ging in gesprek met B&W van Heumen om het pand op de gemeentelijke monumentenlijst te plaatsen, maar ook om nieuwe ideeën voor behoud uit te wisselen. Tal van reacties hebben ons bereikt, zoals van aannemers, architecten, woongroepen en anderen die suggesties aandragen om met een andere bestemming het pand toch te laten voortbestaan in deze vorm.

Het laatste nieuws (29 juni 2023)

Op dit moment worden de mogelijkheden nogmaals onderzocht voor herontwikkeling van de Vuurvogel 1 aan de Veldsingel in Malden. Er worden twee mogelijkheden naar voren gebracht, namelijk om woningbouw op dit terrein te realiseren zonder het behoud van dit bijzondere gebouw en ten tweede, waar de werkgroep Rood al vanaf het begin voor gestaan heeft, om de Vuurvogelschool I te behouden in de oorspronkelijke staat, met daaromheen woningbouw. Het schoolgebouw kan dan geheel opgenomen worden in de uit te werken plannen. De invulling van dit gebouw zou dan een vorm van wonen of andere bestemming kunnen krijgen. Zodra de resultaten bekend zijn eind van dit jaar, worden die gedeeld met omwonenden, raadsleden en de werkgroep Rood.

Deel 9.1 in de Erfgoedreeks


Op 23 november 2023 verschijnt deel 9.1 in de Erfgoedreeks:

Boerderij- en huisnamen in Overasselt
Geschiedenis van bezit en bewoning
Deel 1 Buurtschap Heide


door Harrie Joosten en Loes Theunissen

Deel 10 in de Erfgoedreeks


Op 1 december 2023 verschijnt deel 10 in de Erfgoedreeks:

Historische heggen en wallen in de gemeente Heumen e.o.
Vroeger, nu en in de toekomst


door Jef Gielen

Laatst verschenen nieuwsbrief

Algemene Ledenvergadering (ALV)

Download HIER het verslag van de ALV van 21 juni 2023.

Nieuwsarchief


© 2018 Erfgoedplatform Gemeente Heumen * AVG * Disclaimer