WERKGROEP OPEN MONUMENTEN DAG

Werkgroep Open Monumenten Dag


Dankzij de inzet van duizenden vrijwilligers wordt sinds 1987 elk jaar in het tweede weekend van de september de Open Monumentendag georganiseerd. Het evenement is uitgegroeid tot het grootste culturele evenement van Nederland met jaarlijks rond de een miljoen bezoekers. Het is een cultuurhistorisch evenement waarbij ongeveer 5.000 monumenten, die normaal gesproken veelal gesloten zijn, voor het publiek gratis geopend worden. Rondom een jaarlijks wisselend thema worden daarnaast activiteiten georganiseerd die de monumenten tot leven brengen. Ook kinderen worden op die dag uitgenodigd om door middel van projecten kennis te laten maken met onze monumenten, zodat ze in de toekomst op een verantwoorde wijze omgaan met ons erfgoed.

Leden van de plaatselijke comités werken het hele jaar mee aan de organisatie. Het animo is groot, tachtig procent van alle Nederlandse gemeenten doet mee aan Open Monumentendag, dat wil zeggen dat er zo’n 330 comités meewerken. Hun leden vinden het niet alleen belangrijk om monumenten te beschermen, maar willen ze ook onder de aandacht brengen van vele bezoekers waaronder ook toeristen. De verantwoordelijkheid voor het eigen programma ligt bij de comités. Zij bedenken de activiteiten die passen bij het landelijke thema, benaderen monumenteigenaren om mee te doen, schrijven teksten voor een programmaboekje en maken hiervoor publiciteit op allerlei wijze.

Petra Thijssen
Voorzitter Open Monumentendag gemeente Heumen

Meer informatie


Werkplan 2023-2024 (pdf-bestand)


450 jaar slag op de Mookerheide
Zaterdag 13 april 2024 - Vanaf 14.00 uur - Maaskade Mook

Maar weinig mensen zullen denken: het was in Heumen dat de Slag op de Mookerhei begon. Toch is dat waar. De Spaanse aanvoerders Sancho d’Avilla en Bernardino de Mendosa hebben de tijd genomen om in 1574 vanuit het machtige kasteel van Heumen het slagveld te verkennen, hun plannen te maken en een val op te zetten voor het huurlingenleger van de broers Lodewijk en Hendrik van Nassau. Daarom bijt Heumen het spits af in het herdenkingsweekeinde van 13 en 14 april aanstaande. Zaterdag 13 april, tussen 11.00 uur en 14.00 uur is de Protestantse kerk in het dorp even centrum van de wereld en de geschiedenis. In en rond het historische Sint Joriskerkje zijn de activiteiten voor de herdenking.
In het kerkje is een monument ter nagedachtenis aan de broers Lodewijk en Hendrik van Nassau die bij de Slag op de Mookerheide het leven lieten. Beiden zijn spoorloos verdwenen, waarschijnlijk verzwolgen door het moeras ten zuiden van Mook. Het is een cenotaaf, een leeg grafmonument. In 1891 is het door F.L.Stracke gemaakt. Geloof speelde bij plaatsing nog een belangrijke rol want het monument moest komen in de “meest naburige, trouw bezochte protestantse kerk”. Op de buitengevel is in 1939 een door Jacques Maris gemaakt herdenkingsmonument voor de Grenstroepen geplaatst.
Op het programma staat het St. Georgiusgilde. Dit eeuwenoude gilde is buiten met trommels en vaandels present. Binnen is het historische zilverwerk te zien. De schildjes van de koningsschutters hebben de eeuwen doorstaan en zijn nog altijd het trotse bezit van het Gilde. Al ver voor deze veldslag is het Gilde opgericht. Het fungeerde als een soort militie die voor orde, rust en veiligheid zorgde in de woelige tijd rond het begin van de zestiende eeuw. Na al die eeuwen speelt het gilde nog altijd een belangrijke rol in het dorp.
Ex-Nijmegenaar, tegenwoordig Enschedeer Hans Dom maakt op de zes snaren en de klankkast van zijn gitaar een muzikaal stripboek over de dagen voor en van de Slag op de Mookerhei. Hij schetst een (Spaans) muzikaal beeld van Heumen dat dan omgeven is door kampementen van het Spaanse leger van zo’n 4000 a 5000 man.
Vocal Group New Challenge uit Heumen verhoogt het historisch gevoel met gezang.

Al in 1200 stond op de plek van de huidige kerk een kapel die bij het kasteel van Heumen hoorde, gesticht door de Franse monniken van de abdij Valerie-sur-Somme. Zij hadden in Overasselt hun regionale hoofdzetel. De kapel groeide uit tot volwaardige kerk en kwam met de reformatie in handen van de protestanten. De naam bleef gehandhaafd, (Sint) Joriskerk.

Jan Paul Bevoort
Petra Thijssen

FLYER (pdf document)

Terugblik Monumentendag 2024

Het thema voor dit jaar luidde: “Erfgoed van routes, netwerken en verbindingen”.

Mensen en samenlevingen zijn altijd in beweging: in tijden van vrede en oorlog, voor pelgrimsreizen, handel en ontdekking. Routes en (handels)netwerken ontstonden, wegen werden aangelegd, transportnetwerken uitgebouwd, nieuwe vervoersmiddelen en manieren van communicatie werden uitgevonden. Deze routes, netwerken en verbindingen blijven zich voortdurend ontwikkelen. Ze bevinden zich op het kruispunt tussen het verleden, heden en toekomst.

We zijn op reis van A naar B, het letterlijk in beweging zijn en de transformatie van oud naar nieuw, verleden naar heden. Onderweg reist u via (historische) routes, ontmoet u mensen waar u verbinding mee maakt en bent u onderdeel van verschillende netwerken.

Het gaat ook over de invloed die reizen, vervoer en communicatie op het aanzien van Nederland, de inrichting van het land en de steden, de manier van leven zoals we dat in Nederland vandaag de dag doen. Maar het thema gaat ook over plaatsen van aankomst en vertrek, over (reis)verhalen, emigratie, toerisme, ontdekkingsreizen en verbeelding, niet alleen toen, maar ook nu. Het zijn voor de bezoekers gevarieerde dagen geweest met openstelling van de musea, molens, kerken en monumenten, boerderijen maar ook vele ateliers openden hun deuren. Op diverse plaatsen kon men genieten van fototentoonstellingen en lezingen bijwonen. Ook wandelroutes langs oude paden en verbindingen van wegen ontbraken niet.

Dit jaar is er juist vanwege dit thema voor gekozen om niet alleen een programmaboekje uit te geven. Onze gemeente Heumen is immers bijzonder rijk aan wandel- en fietsroutes. Daarom is er naast het gebruikelijke programmaboekje ook een WANDEL- EN FIETSGIDS samengesteld.

Het gidsje is voorzien van kaartmateriaal en beknopte beschrijvingen van hetgeen u onderweg tegenkomt. En bijzonder zijn per route de twee QR-codes: wanneer u de ene met uw mobiele telefoon scant, krijgt u het kaartje met daarop de route geprojecteerd op het scherm. De tweede QR-code scant u wanneer u meer zou willen weten over de dingen die u onderweg ziet. Kortom: een rijke gids, goed voor vele uren wandel- en fietsplezier. Het gidsje is tijdens de Monumentendagen gratis verstrekt en is nu tegen een kleine vergoeding ( €3) verkrijgbaar bij de Touristische InformatiePunten binnen de gemeente ( De Lage Hof in Overasselt en De Zweef in Malden).

© 2018 Erfgoedplatform Gemeente Heumen * AVG * Disclaimer